Bizim Çankırı Gazetesi

18-24 Mayıs Müzeler Haftası nedeniyle kutlama programı gerçekleştirildi.

Çankırı Müzesinde yapılan programa Vali M. Fırat Taşolar, kurum müdürleri, STK temsilcileri ve vatandaşlar katıldı. Programda Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ayla Sevim Erol tarafından  “Çankırı’nın İlk Sakinleri / Çorakyerler” konulu bir konferans verildi.

İstiklal Marşı’nın okunması ile başlayan programda konuşma yapan Çankırı Kültür ve Turizm Müdürü Muammer Ovacıklı, Müzeler gününün tarihçesine değinerek, “Müzeler; sanat, bilim, tarih ve kültürle ilgili eserlerin korunup sergilendiği, tanıtıldığı ve gelecek kuşaklara aktarıldığı yerlerdir” dedi.

Müzelerin geçmiş ile günümüz arasında bir köprü vazifesi gördüğünü de aktaran Ovacıklı, “Eskiden müzeler, faaliyetleri içerisinde bulundurduğu eserlere teşhir tanzim ve depoculuk yapmaktı. Ancak değişen dünyadaki müzecilik faaliyetleri ile birlikte ülkemizde de müzecilik faaliyetleri artarak görevleri çok farklılaşmıştır. En önemli değişimde artık müzelerimiz eğitim için ulusal ve uluslararası konferansların seminerlerin yapıldığı çeşitli sosyal ve kültürel faaliyetlerin düzenlendiği, sergilerin açıldığı, bilimsel kazı ve yayınların yapıldığı ülkemizin tanıtımına katkıda bulunan eğitim ve kültür merkezleri haline gelmiştir” dedi.

Çankırı müzesi hakkında da bilgi veren Ovacıklı, şöyle devam etti: “Sürekli artan eser sayısı ve fiziki koşullarının yetersiz hale gelmesi nedeniyle Müze için yeni bina arayışına girilmiştir. Bu kapsamda Çankırı Eski Hükümet Konağı yapılan restorasyonla birlikte 2017 yılında yeni müze binası olarak kullanılmaya başlanmıştır. Geç Osmanlı Dönemi yapılarından olan Çankırı Eski Hükümet Konağı 1905 yılında inşa edilmiştir. Tarihi yapı 1985 yılına kadar valilik, bu tarihten 2012 yılına kadar da adliye binası olarak hizmet vermiştir. Modern müzecilik uygulamaları ile tanzim edilen, 3000 m2 kapalı ve 600 m2 açık sergileme alanına sahip Müze, Doğa Tarihi, Arkeoloji ve Etnografya Bölümlerinden oluşmaktadır.

52 yıl önce 116 parçalık bir koleksiyonla ziyarete açılan Çankırı Müzemizin; 2024 yılı itibari ile uzak ve yakın geçmişe ait 20 bini aşan eser sayısı ve Çorakyerler Faunasına ait 4 bini bulan fosil buluntusu ile bir eğitim ve araştırma merkezi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. 2023 yılında müzemiz 30 bin ziyaretçi ağırlamıştır. Anasınıfı yavrularımızdan, üniversiteli gençlerimize uzanan bir yelpazede hazırlanan Müzeler Günü etkinliklerimizin hafta boyunca herkese açık olarak devam etmesi planlanmıştır.”

Çorakyerler fosil alanına da değinen Ovacıklı, “Doğa Tarihi bölümünde, Prof. Dr. Ayla Sevim Erol Başkanlığı’nda gerçekleştirilen Çorakyerler Fosil Lokalitesi Kazısı’ndan çıkarılan ve günümüzden 8-8,5 milyon yıl öncesine Geç Miyosen döneme tarihlendirilen fosiller sergilenmektedir. Çorakyerler, bulgu bütünlüğü ve faunal çeşitlilik açısından dünya paleontoloji literatüründe önemli bir yere sahiptir.” dedi.

Çorakyerler Fosil Lokalitesi ile ilgili bilgilendirme yapan Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ayla Sevim Erol, Çankırı’nın İlk Sakinleri / Çorakyerler” konulu bir konferans verdi. Çorakyerlerin sadece ülke açısından değil dünya tarihi açısından büyük bir öneme sahip bir yer olduğunu dile getirerek konuşmasına başlayan Erol, bölgede ilk kazıların 1975 yılında Almanlar tarafından yapıldığını ve sayısız değerli eserlerin kaçırıldığını belirtti.

Çorakyerler kazı alanında çıkarılan fosillerin dünyada bilinen bazı tarihi bilgilerin yeniden güncellenmesine yol açtığını da aktaran Prof. Dr. Erol, özellikle bölgeden geçen karayolunun ve inşa edilen binanın çok önemli kalıntıların yok olmasına yol açtığını ve bunun da çok üzücü bir olay olduğunu söyledi.

Anadolu tarihi hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Ayla Sevim Erol, geçmişte bölgenin Tetis okyanusu olduğunu ve milyonlarca yıllık değişim sonrasında kıtaların hareketi ile Anadolu’nun şekillendiğini, Çankırı, Çorum ve Ankara’nın da olduğu bölgede bir iç denizin oluştuğunu söyledi. 

Çankırı ve civarının eskiden deniz olması nedeniyle topraklarının hem tuzlu hem de deniz canlılarına ait fosillerinin çok olduğunu da aktaran Prof. Dr. Ayla Sevim Erol, Çorakyerler bölgesinin bu manada çok önemli bir alan olduğunu söyleyerek, şunları kaydetti: “Çankırı birçok hayvanın atasının yaşadığı bir yer. Çankırı çöldeki bir vaha gibi bir alan. Çok özel iki buluntumuzla ilgili Çankırı’nın maskotu haline gelen TUZİ’nin kafatası çok önemli. Diğeri de geçen yıl yayınlanan, Çorakyerleri dünya literatürüne sokan bir primat bulunmuştu.  15 milyon yıl önce buralar iç denizdi. O yüzden Çankırı bölgesinde deniz vardı. Çevreyi gezerseniz denizel fosilleri bulabilirsiniz. Çankırı’daki fosil yatağı gibi bir fosil yatağı Türkiye’de de dünyada da yok. Çünkü şehrin merkezinde. Biz kuzeye doğru çalışmayı yürütüyoruz çünkü yol her sene birkaç metre götürüyor. Allah’tan bu sene istinat duvarı yapıldı.

Fosillerin hepsi fosilleşmez aslında, eğer uygun ortam bulurlarsa fosilleşir. Her yerde fosil bulunmaz. Onun için Çankırı’daki Çorakyerler çok büyük bir şans.

O dönemin iklimsel koşulları, doğa olaylarını anlatır. Aslında Çorakyerlerin fosil tabakası aşağıya doğru giderken, yol ve yurt binası yapılarak oradaki fosillerin hepsi dağıtıldı, yok edildi. Keşke burası yapılmamış olsaydı.

7-9 milyon yıl arasında yaşamış hayvan fosilleri var. Türkiye’de 2 yerde biri Çankırı’da bulunan dev gergedan fosili bulundu.

Ödenekler çok azaldı ekiplerimiz azaldı, çok küçük ekiplerle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Fosillerin yoğun olduğunu görüyoruz. 5 bin civarında fosil bulduk. Tanımını yapabileceğimiz fosilleri numaralandırıyoruz.

Bu bir kültürdür. Geçmişe sahip çıkmak, tarihe sahip çıkmak görevimizdir.  

İğneyle kuyu kazar gibi çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

Tüm bulduğumuz fosilleri kayıt altına alıyoruz. Çankırı’ya özgü fosiller buluyoruz. Fosil yoğunluğu halen devam ediyor. En son çalışmaları tamamlayınca açtığımız alanı toprakla geri kapatıyoruz.”

Prof. Dr. Ayla Sevim Erol son olarak ise en büyük halinin Çankırı’ya bir açık hava müzesinin kavuşturulması olduğunu dile getirdi.

Konferans sonrasında ise Öğretim Üyesi Oğuz Bozdemir’in Kişisel Seramik Sergisi açılışı ve akabinde Çankırı Karatekin Üniversitesi Çerkeş M.Y.O Endüstriyel Cam ve Seramik bölümü öğretim görevlileri  Doç. Dr. Olcay Gençyıldız ve Öğretim Ü. Oğuz Bozdemir tarafından çömlekçi çarkı atölye çalışması gerçekleştirildi.

21-27 Mayıs tarihleri arasında kutlanan Türk Mutfağı Haftası etkinlikleri çerçevesinde müze bahçesinde coğrafi işaret almış yemekler tanıtıldı ve gelen konuklara ikram edildi.